пятница, 29 декабря 2017 г.

Մաթեմատիկա-Թարգմանություն

Imagine you're in a bar, or a club,
Պատկերացրենք, թե դուք բարում եք, կամ ակումբում

and you start talking, and after a while, the question comes up,
 և դուք սկսում եք զրույց, և զրույցի ժամանակ, մի հարցեն ձեզ տալիս
"So, what do you do for work?"
 Ինչ է ձեր աշխատանքը?
And since you think your job is interesting,
Եվ ինչպես դուք մտածումեք, թե ձեր աշխատանքը հետաքրքիր է,
you say, "I'm a mathematician." (Laughter)
դուք պատասխանումեք «Ես մաթեմատիկոս եմ»
And inevitably, during that conversation
 Եվ անխուսափելի,այդ զրույցի ժամանակ
one of these two phrases come up
 Այդ երկու արտահայտություններից մեկը, օգտագործվեց
A) "I was terrible at math, but it wasn't my fault.
 Ա«Ես շատ վատ էի սովորում մաթեմատիկա,բայց դա իմ մեխքը չէր
It's because the teacher was awful." (Laughter)
Դա, իմ ուսուցիչներ վատը։
Or B) "But what is math really for?"
 Կամ Բ «Ինչու համար է մաթեմատիկան»
(Laughter)
I'll now address Case B.
 Այժմ ես կխոսեմ Հարց Բ-ի Մասին
(Laughter)
When someone asks you what math is for, they're not asking you
 Երբ,որ ինչ-որ մեկը հարցնում է «Ինչու համար է մաթեմատիկան» նրանք ձեզ չեն հարցնում
about applications of mathematical science.
Մաթեմատիկայի գիտությունների կիրառությունների մասին։


They're asking you,
Նրանք հարցնում են ձեզ

why did I have to study that bullshit I never used in my life again? (Laughter)
 Ինչու ես պետք է սովորեմ այս անհետետությունը,եթե ես իմ կյանքում չեմ օգտագործելու դա։
That's what they're actually asking.
 Դրա համարել նրանք հարցնում են
So when mathematicians are asked what math is for,
 Բայց երբ,որ մաթեմատիկոսներին հարցնում են այդ հարցը
they tend to fall into two groups
Եվ նրանք բաժանվում են երկու խմբերի

. percent of mathematicians will assume an attacking position,
 Մաթեմատիկոսների տոկոսը կանգնում են ՛՛հարձակվող դիրք՛՛
and . percent of mathematicians will take a defensive position.
Եվ մյուս տոկոսը ՛՛պաշտպանվող դիրք՛՛

There's a strange . percent, among which I include myself.
 Բայց կա տարորինակ տոկոս,որի մեջ մտնում եմ ես։
Who are the ones that attack?
 Ովքեր են նրանք,որոնք հարձակվում են
The attacking ones are mathematicians who would tell you
 Հարձակվողները մաթեմատիկոսներն են, որոնք ձես կասեն
this question makes no sense,
 այս հարցը իմաստ չունի
because mathematics have a meaning all their own --
 Որովհետև մաթեմատիկոսները ունեն իրենց բացատրությունը
a beautiful edifice with its own logic –
Մի գեղեցիկ կառույց, իր սեփական տրամաբանությամբ 

and that there's no point
և այստեղ չկա ինչ-որ առհասարակ կետ
in constantly searching for all possible applications.
 Անհնդատ որոնելու ամեն հնարավոր կիրառությունը
What's the use of poetry? What's the use of love?
 Ինչու է պետք պոեզիան, ինչի համար ենք մենք օգտագործում սերը
What's the use of life itself? What kind of question is that?
 Ինչի համար է պետք և ինչու ենք մենք օգտագործում կըանքը, ինչ տիպի հարց է դա
(Laughter)

Hardy, for instance, was a model of this type of attack.
 Լայնաբերան, օրինակի համար, կար այս տիպի հարձակում
And those who stand in defense tell you,
 Եվ-նրանք ովքեր կանգնած են որպես պաշտպան կասեն ձեզ
"Even if you don't realize it, friend, math is behind everything."
 ՛՛Նույնիսկ եթե դուք չեք հասկանում,իմ թանկագին ընկեր, մաթեմատիկան ամեն ինչի մեջ է՛՛
(Laughter)

Those guys,
 Այն տղաները,
they always bring up bridges and computers.
 Ովքեր միշտ կաճեն կառուցելով իրենց կամուրջը  համակարգչային աշխարհում։
"If you don't know math, your bridge will collapse."
 ՛՛Եթե դու չգիտես մաթեմատիկա, քո կամուրջը կփլուզվի՛՛
(Laughter)

It's true, computers are all about math.
 Դա ճիշտ է, համակարգիչները մաթեմատիկայի հետ շատ մեծ կապ ունեն
And now these guys have also started saying
 Եվ այդ մարդիկ նորից սկսում են ասել
that behind information security and credit cards are prime numbers.
 Որ բոլոր քրեդիտ քարտերի ինֆորմացիան դա անհատական համարներն են։
These are the answers your math teacher would give you if you asked him.
 Դա ձեր ուսուցչի պատասխանը կլնի եթե դուք նրան այդ թեմայով հարցնեք։
He's one of the defensive ones.
 Նա պաշտպանվողներից է
Okay, but who's right then?
 Լավ հասկացանք, բայց ով է ճիշտ
Those who say that math doesn't need to have a purpose,
 Նրանք ովքեր ասում են,որ մաթեմատիկան նպատակ ունենալու կարիգ չունի
or those who say that math is behind everything we do?
 կամ նրանք ովքեր ասում են որ մաթեմատիկան բոլոր առարկաների հետևում է։
Actually, both are right.
Իրականում, երկուսնել ճիշտ են։

But remember I told you
Բայց հիշում եք, ես ձեզ ասեցի  
I belong to that strange . percent claiming something else?
 Ես պատկանում եմ այն տարորինակ տոկոսին ստացող ինչ-որ ուրիշ բան
So, go ahead, ask me what math is for.
 Լավ, սկսեք հարցնել ինչի համար է մաթեմատիկան։
Audience What is math for?
 Ունկնդիրներ՝ ինչու համար է մաթեմատիկան
Eduardo Sáenz de Cabezón Okay, . percent of you asked the question,
 Լավ,չեր մի քանի տոկոսը հարցրեց
. percent didn't say anything,
 Նի քանի տոկոսը, ոչ մի բան չասեց
and the . percent --
 Եվ մյուս տոկոսը
I'm not sure what those guys are doing.
 Ես չեմ հասկանում այն մարդիկ ինչ են անում
Well, to my dear . percent --
 Լավ իմ սիրելի, տոկոս
it's true that math doesn't need to serve a purpose,
 Դա ճիշտ է,որ մաթեմատիկան ինչ-որ կարիգ չունի ծառայելու
it's true that it's a beautiful structure, a logical one,
 Դա ճիշտ է,որ դա շատ գեղեցիկ և լոգիկական կարույց է
probably one of the greatest collective efforts
 Հավանաբար ամենա սիրուն ջանքերը
ever achieved in human history.
հասած մարդկային պատմության մեջ։
But it's also true that there,
 Բայց դա նաև ճիշտ է,
where scientists and technicians are looking for mathematical theories
որտեղ գիտնականները և տեխնիկները փնտրում էին մաթեմատիկական տեսությունները
that allow them to advance,
 որը նրանց թույլ է տալիս հաջողության հասնել,
they're within the structure of math, which permeates everything.
 Նրանք իրենց մաթեմատիկայի կառուցվացքով, որը ներառում իր մեջ ամեն ինչ։
It's true that we have to go somewhat deeper,
 Դա ճիշտ է, որ մենք պետք է ավելի խորը գնանք
to see what's behind science.
 Որպեսզի տեսնենք ինչ է գտնվում գիտության հետևում։
Science operates on intuition, creativity.
Գիտությունը գործում է ինտուիցիա և ստեղծագործության վրա
Math controls intuition and tames creativity.
Մաթեմատիկան կառավարում է ինտուիցիան և ՛՛Կերակրում է՛՛ ստեղծագործությունը։
 Համարյա բոլորը ովքեր չեն լսել սա անցյալում, զարմանում են, երբ լսում են, որ եթե վերցնենեք մի միլիմետր հաստությանմբ թուղթ, չափսը որը մենք սովորաբար օգտագործում ենք և եթե այն բավականին մեծ լիներ, ծալեյինք այն շատ ժամանակներ, նրա հաստությունը հարամյա կհասներ Երկրից Արև տարածությանը: Ձեր ինտուիցիան ասում է ձեզ, որ դա անհնար է: Օգտագործեք մաթեմատիկան և կհամոզվեք որ դա ճիշտ է: Ահա թե ինչու համար է մաթեմատիկան: Դա ճիշտ է որ գիտությունը, բոլոր տեսակի գիտությունները, տպավորություն են ստեղծում միայն այն պատճառով, որ դրանք մեզ օգնում են ավելի լավ հասկանալ գեղեցիկ աշխարհը, որում մենք ապրում ենք:  Եվ դա անելով, այն մեզ օգնում է խուսափել այս ցավալի աշխարհի որոգայթներից, որում մենք ապրում ենք: Կան գիտություններ, որոնք մեզ օգնում են լրիվ նույն ձևով: Օրինակ՝օնկոլոգիան: Եվ կան ուրիշները, որոնց մեկ-մեկ նայում ենք նախանձելով, բայց իմանալով, որ մենք ենք այն բանը, ինչը նրան օգնում է: Բոլոր հիմնական գիտությունները հովանավորում են նրանց, մաթեմատիկան նեռարյալ: Այն ինչ վերածում է գիտությունը՝գիտության մաթեմատիկայի խստությունն է: Դուք երեվի ասել եք, կամ ձեզ մի տեղ ասել են, որ ալմաստները հավերժական են, ճի՞շտ է: Այն կախված է ձեր ՙ ՙհավերժի՚ ՚ մասին պատկերացումից: Մի թեորեմ, որը իսկապես հավերժական է: (Ծիծաղ): Պյութագորասի թեորեմը մինչ այժմ ճիշտ է, չնայած որ Պյութագորասը մահացած է, հավատացնում եմ ձեզ: (Ծիծաղ): Անգամ եթե աշխարհը քանդվեր, Պյութագորասի թեորեմը միևնույն է ճիշտ կլիներ: Որտեղ էլ, եռանկյան ցանկացած երկու կողմեր և մի լավ ներքնաձիգ իրար հետ հավաքվեն, Պյութագորասի թեորեմը բոլոր ուժերը կհավաքի: Այն աշխատում է խենթի պես: (Ծափահարություններ): Լավ, մենք մաթեմատիկոսներս մեզ նվիրում ենք թեորեմների ստեղծմանը: Հավերժական ճշմարտություններ: Բայց ոչ միշտ հեշտ է իմանալ հավերժական ճշմարտության, թեորեմի, կամ էլ վարկածի մեջ տարբերությունը: Դու պետք է ապացուցես: Օրինակի համար, ես ունեմ մի մեխ, հսկայական, անվերջ դաշտ: Ես ուզում եմ այն հավասար  կտորներով ծածկեմ, առանց բացատների: Ես կարող եմ քառակուսիներ օգտագործեմ, ճի՞շտ եմ: Ես կարող եմ եռանկյուններ օգտագործեմ: Ոչ շրջաններ, դրանք փոքրիկ արանքներ են թողնում: Ո՞ր մարմինը ամենալավը կլինի օգտագործման համար: Այն որը ծածկում է նույն մակերևույթը, բայց ունի ավելի փոքր սահման: Մի տարի Պապուս Ալեքսանդրիացին ասաց, որը ամենաճիշտը վեցանկյուններ օգտագործելն է, ճիշտ այնպես ինչպես անում են մեղուները: Բայց նա դա չապացուցեց: Տղամարդը ասաց  ՙ ՙ Վեցանկյուններ, շատ բարի:  Թող այդպես լինի վեցանկյուններ՚ ՚: Նա չապացուցեց, դա վարկած մնաց:  ՙ ՙՎեցանկյուններ՚ ՚: Եվ աշխարհը, ի՝ գիտություն ձեզ բաժանվեց Պապուսացիների և հակա-Պապուսացիների, մինչև տարիներ հետո, Թոմաս Հեյլսը ապացուցեց, որ պապուսը և մեղուները ճիշտ էին-ամենաճիշտ պատկերը, որը կարելի է օգտագործել-վեցանկյուններն են: Եվ դա դարձավ թեորեմ, մեղվախորիսխի թեորեմը, որը կլինի ճիշտ հավիտյանս հավիտենց, ավելի երկար քան քո ունեցած ցանկացած ալմաստը: (Ծիծաղ): Բայց ի՞նչ կպատահի, եթե մենք ունենանք երեք մեծություններ: Եթե ես ուզում եմ լցնել դաշտը հավասր  կտորներով, առանց բացատների, ես կարող եմ օգտագործել խորանարդները, ճի՞շտ եմ: Ոչ առանցքները, դրանք փոքրիկ արանքներ են թողնում: (Ծիծաղ): Ո՞րն է ամենալավ պատկերը, որը կարող եմ օգտագործեմ: Լորդ Կելվինը, հայտնի Կելվինյան աստիճաններից և բոլորը ասում են, որ լավագույնը truncated octahedron-ն է, որը ինչպես բոլորս գիտենք (ծիծաղ), այստեղի իրն է: (Ծափահարություններ): Ո՞վ տանը չունի truncated octahedron: Անգամ մի պլաստամայասեն: <<Սիրելիս, բեր truncated octahedron-ը մենք հյուրեր ենք ունենալու>>, բոլորը ունեն գոնե մեկ հատ: (Ծիծաղ): Բայց Կելվինը դա չապացուցեց: Դա վարկած մնաց- Կելվինի վարկածը: Աշխարհը դրանից հետո ինչպես գիտեք, բաժանվեց Կելվինիստների և հակա-Կելվինիստների (ծիծաղ), մինչև հարյուր կամ ավելի տարի հետո, մեկը գտավ ավելի հարմար պատկեր: Վեեյրը և Ֆելանը գտան այս փոքրիկ բանը-(ծիծաղ)-այս պատկերը, որին նրանք հատկացրեցին շատ խելամիտ անուն <<Վեյեր-Կելվինյան պատկեր>>: (Ծիծաղ): Այն նման է տարօրինակ օբյեկտի, բայց այն այնքան էլ տարօրինակ չէ և իրականում համապատասխանում է: Շատ հետաքրքիր է, որ այս պատկերը, իր երկրաչափական հատկությունների պատճառով օգտագործվել է Բեի-Ջինգի Օլիմպիական խաղերի համար նախատեսված լողավազան կառուցելու համար: Այնտեղ Միքայել Ֆելպսը ութ ոսկե մեդալ շահեց և դարձավ բոլոր ժամանակների լավագույն լողորդը: Լավ, մինչև մի ավելի լավ գա, ճի՞շտ է: Այդպես էլ կլինի <<Վեյեր-Կելվինյան պատկեր>>-ի հետ: Այն լավագույնն է, մինչև ինչ որ ավելի լավ բան չհայտնվի: Բայց հանգիստ եղեք, քանզի այս մեկը իրոք հնարավորություն ունի մոտակա հարյուրամյակում կամ մոտակա տարիներում, փոխարինվել, ուրիշի գտած, աշխատանքի համար ավելի հարմար պատկերով: Հետո այն թեորեմ կդառնա, ճշմարտություն, հավիտենս հավիտենից: Ավելի երկար քան ցանկացած ալմաստ: Այսպիսով եթե դուք ուզում եք ինչ որ մեկին ասեք, որ կսիրեք նրան, դուք կարող եք նրան ալմաստ նվիրել: Բայց եթե դուք ուզում եք ասեք, որ նրանց  կսիրեք հավերժ, նրանց թեորեմ նվիրեք: (Ծիծաղ): Բայց մի րոպե! Դուք պետք է ապացուցեք դա, թե չէ ձեր սերը վարկած կմնա: (Ծափահարություններ):

Комментариев нет:

Отправить комментарий